نوشتن چک دارای اصولی است که هر کسی برای دریافت و صدور آن باید آگاهی لازم را داشته باشد. چک را به عنوان رایج‌ترین سند تجاری می‌شناسیم. چک بر پایه اعتبار اشخاص رد و بدل می‌شود، بنابراین نحوه نگارش آن مهم است. چک سندی تاریخ دار است که دارنده آن با وصول مبلغ چک نزد بانک به طلب خود از صادر‌کننده دست می‌یابد. با توجه به عرف موجود در ایران، چک عبارت از ورقه‌ای است که به وسیله آن صادر کننده مبالغی را که بانک در حساب او نگه داشته، توسط دارنده برداشت می‌کند یا به بانک دستور می‌دهد که آن را به شخص ثالث یا به شخص حامل چک پرداخت کند. سه نفر در جک نقش دارند (صادر کننده، دارنده و بانک). در ادامه به نحوه صحیح نوشتن چک می‌پردازیم. در صورتی که در مورد چک با مشکلی مواجه شدید می‌توانید از خدمات وکیل کار استفاده کنید.

مندرجات الزامی هنگام نوشتن چک باید رعایت کنید

یک چک باید مفاد و مندرجاتی را دارا باشد تا از حمایت کامل قانون گذار برخوردار شود. مندرجاتی که ارزش چک را در حد یک سند تجاری تمام و کمال حفظ می‌کند از قرار ذیل است. اگر در مورد قوانین مربوط به چک اطلاعات کافی ندارید حتما مقاله مربوط به ماهیت چک را نیز بخوانید.

اول – داشتن مهر شعبه بانکی

قانون تجارت قید کلمه چک روی برگه چک را ضروری ندانسته است. اما بالای هر برگ چک باید مهر شعبه بانک صادر کننده زده شده باشد. در واقع بانک به هنگام تحویل دسته چک تمام برگ های دسته‌چک را مهر می‌زند. ممکن گاه شعبه سهوا مهر نزده باشد، در این شرایط مالک دسته‌چک باید جهت رفع نقص به شعبه بانک صادرکننده مراجعه نماید.

صورت چک که توسط بانک‌ها به شکل دسته چک ارائه می‌شود صورتی چاپی است. دسته چک باید به خود مشتری تحویل داده شود وگرنه بانک مسئول سوء‌استفاده از چک‌های متعلق به مشتری است. برای آشنایی بیشتر با اسناد تجاری کلیک کنید.

دوم – درج مبلغ دقیق به هنگان نوشتن چک

بر روی چک باید مبلغ به رقم و حروف نوشته شود والا چک اعتبار ندارد. دستور پرداخت باید بدون قید و شرط باشد اگر در متن چک شرطی برای پرداخت ذکر شده باشد، بانک بدان توجهی نمی‌کند. اگر قید و شرطی رو چک درج شده باشد تنها دادگاه به آن رسیدگی می‌کند.

سوم – نام پرداخت کننده

ماده 310 قانون تجارت به اینکه محال‌علیه چک (آنکه بر او حواله شده است)، باید یک بانک باشد اشاره نکرده است. ولی قانون صدور چک فقط از دارندگان چک‌هایی که محال‌علیه آن بانک‌ها باشند حمایت می‌کند. به همین دلیل چک‌ها در عمل فقط به بانک‌ها ارائه می‌شوند. هر بانکی هنگام چاپ دسته‌چک‌ها نام خود را روی آن‌ها قید می‌کند.

چهارم – قید مکان صدور

ماده 311 قانون تجارت به صراحت به این مورد اشاره کرده است: محل و تاریخ صدور باید روی چک قید شود و صادر کننده آن را امضای نماید. اگر مکان صدور، روی ورقه چک درج نشده باشد، محل پرداخت همان محل صدور در نظر گرفته می‌شود. البته، در عمل امروزه مشکلی از این بابت وجود ندارد. چراکه توسعه شعب مختلف بانک‌ها، وصول مبلغ از هر شعبه‌ای را امکان‌پذیر می‌‌کند.

پنجم – قید تاریخ صدور

تاریخ صدور چک شامل روز، ماه و سال صدور است. معمولا به حروف و عدد نوشته می‌شود. اگر به حروف نوشته نشده باشد از اعتبار چک به عنوان سند تجاری کاسته نمی‌شود و به دلیل فوری بودن پرداخت چک، تاریخ صدور و تاریخ پرداخت یکی محسوب می‌شود. البته این تاریخ باید به روز و ماه و سال باشد.

ششم – قید نام دارنده

به موجب ماده 312 قانون تجارت: چک ممکن است در وجه حامل یا شخص معین باشد. بنابراین صدور چک در وجه حامل اشکالی ندارد.

هفتم – امضای چک | نوشتن چک

اعتبار چک فقط در صورتی است که به امضای صادر کننده رسیده باشد. اگر امضای صادر کننده جعل شده باشد چک باطل است. زیرا چکی که جعل شده باشد رضایت صادر کننده را ندارد. اگر صادر کننده بتواند جعلی بودن امضا را اثبات کند چک از اعتبار ساقط است.

نکته مهم دیگر داشتن خود امضاست. برای چک داشتن امضا الزامی است و اگر چکی تنها مهر بخورد اعتبار یک سند تجاری را ندارد.

سایر موارد مربوط به تکمیل و نوشتن چک

• حتما جهت جلوگیری از سوء استفاده مبلغ را حتما هم به رقم و هم به حروف بنویسید.
• تاریخ چک نیز به حروف حتما درج شود، نوشتن تاریخ به حروف اهمیت زیادی دارد.
• برای بالابردن امنیت چک همیشه از یک رنگ و نوع خودکار استفاده کنید (روی یک برگ به هیچ عنوان از دو نوع خودکار استفاده نکنید).
• اگر چک خط خوردگی داشت، حتما پشت چک قسمت خط خورده را توضیح دهید و امضا کنید و اگر خط خوردگی نداشت پشت چک ذکر کنید بدون خط خوردگی
• برای جلوگیری از جعل امضا حتما در کنار امضا اسم و تاریخ بزنید اینگونه احتمال جعل کمتر می‌شود.
• سعی کنید امضای‌تان خیلی ساده نباشد. برعکس امضای پیچیده نیز متصدی بانک را گیج می‌کند.
• اگر به هر دلیلی قرار شد چک را به صادرکننده بازگردانید، این کار را بدون رسید و یا تغییر قرار داد انجام ندهید. چرا که برگداندن چک به معنای وصول وجه از منابع دیگر است.
• در صورتی که چک را بابت قراردادی دریافت یا پرداخت کرده‌اید، حتما شماره و تاریخ چک را در متن قرارداد ذکر کنید.
• برای وصول برخی چک‌ها حتما باید دو امضا و یا مهر شرکت نیز روی برگه چک باشد. بنابراین هنگام صدور و دریافت به این موارد نیز توجه بفرمایید.
• در قسمت “در وجه” حتما تا حد امکان نام گیرنده چک به جای حامل درج شود. در همین قسمت می‌توانید بابت ؟ را هم بنویسید. مثال؛ در وجه آقای رضایی بابت حقوق آبان 1400
• همیشه تک برگ چک را هم برای حفظ اطلاعات چک برای خودتان پر کنید.

ضمانت اجرای مندرجات الزامی

اگر چکی قوانین شکلی مندرج در قانون تجارت را نداشته باشد از حمایت قانونی لازم برخوردار نخواهد بود و ارزششان در حد سند عادی پایین می‌آید و دیگر سند تجاری محسوب نخواهند شد. مثلا اگر چکی مبلغ یا صادر کننده یا امضا نداشته باشد از درجه اعتبار ساقط است.

برای آشنایی با چک کیفری مقاله مربوطه را مطالعه فرمایید.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص نوشتن صحیح چک، به کانال تلگرام حقوقی وکیل دات کام مراجعه نمایید . کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی وکیل دات کام نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی وکیل دات کام به سوالات شما عزیزان پیرامون نوشتن صحیح چک پاسخ دهند .